Chuối ngự là giống chuối lưỡng bội của Musa acuminata. Chuối ngự ở Việt Nam ban đầu có nguồn gốc từ Làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân xưa, nay là xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, được nhiều người biết đến bởi đây là quê hương của nhà văn Nam Cao. Đây là giống chuối ngon xếp đầu bảng trong hơn 30 giống chuối ở Việt Nam. Gọi là chuối ngự vì xưa kia là chuối tiến vua, món ăn tráng miệng sau khi ngự thiện (Vua dùng bữa). Cây chuối ngự có dáng từa tựa như cây chuối goòng, chuối mật nhưng nhỏ hơn, mảnh mai hơn.
Canh tác
Chuối ngự chỉ trồng trên đất cát pha. Nơi trồng chuối tốt nhất là nền đất ải, quanh bờ ao. Theo kinh nghiệm, đất trồng chuối phải chuẩn bị thật kỹ. Các hốc cây đặt cách nhau khoảng hai mét, ủ tro trấu, phân chuồng hoai mục xuống hốc. Chọn cây chuối giống cao khoảng 40 đến 50 cm, không bị sâu bệnh. Sau khi đặt bầu chuối vào hốc, lấy đất bùn phủ quanh gốc.
Thời gian trồng chuối ngự tốt nhất khoảng từ giữa đến cuối mùa xuân, sau một năm là có quả. Thời gian đầu phải thường xuyên giữ độ ẩm cho cây, sau một tháng khi cây bén rễ mới tưới phân. Khi chuối đang còn non (chưa mang buồng) phải đóng cọc tre bên cạnh để chống giữ vì nếu khi mang buồng mới chống cột đỡ thì cây sẽ bị “chột”. Khi chuối ngự trổ buồng phải lấy những tấm áo cũ mà trùm lên nó để tránh khỏi sương sa nắng gắt.
Thường các thứ hoa quả chín cây là ngon nhất, riêng chuối ngự thì lại khác. Khi chuối trổ buồng được 45 ngày, da quả chuối có hiện tượng lấm tấm phải hạ xuống ngay để dấm (ủ), nếu để quá trên cây sẽ bị nứt vỏ, chín không đều mà lại kém hương.
Mô tả
Chuối ngự có thể mọc ở độ cao 25 ft (7,5 m). Phần thân giả của nó mảnh mai và có sọc màu nâu đỏ, nhưng nó có một bộ rễ nặng làm cho cây có khả năng chống lại ảnh hưởng của gió. Nó có khả năng chống chịu hạn hán và mọt nho, nhưng rất nhạy cảm với bệnh đốm lá và bệnh vàng lá Panama. Hoa chuối nở vào giữa mùa hè, cuối mùa hè và đầu mùa thu.
Quả chuối ngự dài 10-12,5 cm, bằng ngón tay cái, màu vàng nhạt. Mỗi nải chuối có 12 – 20 quả, mỗi buồng chuối có 10 đến 14 nải; vỏ chuối ngự mỏng tang, nuột nà; ruột vàng ươm, ăn vào rất ngọt và thơm nức mũi. Quả chuối ngự được ăn tươi hoặc được sử dụng trong các món tráng miệng.
